Artan enerji fiyatları bir süredir hem dünya hem de Türkiye gündeminde kendine yer edinmiş durumdadır. Bir emtiada artan fiyatlar diğerlerine de sıçramakta ve domino etkisiyle tüm piyasalarda hissedilmektedir. Artan fiyatlar başta Avrupa ve Asya ülkeleri gibi ithalatçı piyasalarda santral kapanmalarından sanayi üretiminin durdurulmasına varan ciddi sorunlara yol açarken ihracatçı piyasalarda ise farklılaşan etkilere neden olmaktadır. Bu perspektifte enerji fiyatlarındaki artışın nedenlerine değinildikten sonra artan fiyatların enerji ithalatçısı ve ihracatçısı ülkeler üzerindeki etkileri incelenmektedir. Ayrıca artan fiyatlara karşı yapılabilecekler ve piyasalardaki beklentiler ele alınmaktadır.

Enerji Fiyatlarındaki Artışın Nedenleri

2020’nin başından 2021’in yaz dönemine dek koronavirüs (Covid-19) pandemisinin etkisiyle enerji talebi büyük ölçüde azalırken başta petrol ve doğal gaz olmak üzere enerji fiyatlarında ciddi gerilemelere yol açmış tır. Düşen fiyatlar karşısında hidrokarbon üreticileri de enerji şirketi yatırımlarını azaltmış veya askıya almıştır. 2021’in ikinci çeyreğinde aşılama çalışmalarının yaygınlaşmaya başlamasıyla Asya ülkeleri başta olmak üze re dünyanın pek çok noktasında pandemi kısıtlamaları gevşetilmeye başlanmış, alışveriş merkezleri, otel, restoran, kafe ve iş merkezlerinin yeniden açılmasıyla ticari faaliyetler canlanmıştır. Kısıtlamaların gevşetilmesiyle enerji talebi artış trendine girerken piyasalardaki arz miktarı ise talebi karşılamakta yetersiz kalmıştır. Salgın öncesi koşullara dönüşe 2021 yazının mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcakları da eklenince enerji ta lebinde kaydedilen artış ivme kazanmış ve tüketim beklenenin üzerinde gerçekleşmiştir. Bunun yanında iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında elektrik üretiminin karbondan arındırılması çalışmaları da unutulmamalıdır. Hem ülkeler hem de enerji şirketleri pandemi koşullarını fırsata dönüştürme düşüncesiyle yatırımlarını yenilenebilir enerji kaynaklarına kaydırmıştır. Ancak kurulu güçlerin iyi planlanmadan karbonsuzlaştırılması ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimine ağırlık verilmesi rüzgar, güneş ışınları ve yağışların yetersiz kaldığı yerlerde ve dönemlerde fosil yakıtların talebinde anormal artışlarla sonuçlanmıştır…

Salgın öncesi koşullara dönüşe 2021 yazının mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcakları da eklenince enerji talebinde kaydedilen artış ivme kazanmış ve tüketim beklenenin üzerinde gerçekleşmiştir. Bunun yanında iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında elektrik üretiminin karbondan arındırılması çalışmaları da unutulmamalıdır